Bir bayramı daha uğurladık. Bayramda kim bilir kimlerin evine ateş düştü. Düşenler bildi acıyı!
Kayıplar, kültür ve sanat dünyasına katkı yapmış tanınan insanlar olduğunda ortaya çıkan acıdan toplumca bir pay alıyorsunuz. Bayramda bu paydan bize de bir pay düştü!
Evet bu bayramda oyuncu, yönetmen, politik mizah ustası sanatçı Turgay Yıldız’ın vefatıyla sarsıldık. Doğrusu çok üzüldüm. İnsani duyarlığı son derece yüksek, halkını tanıyan bir aydındı. Sol tandanslı ve fikir namusu olan birisi olarak tanıdım onu. Omurgalı sanatçı tipinin özgün bir örneğiydi. Güzel bir insandı. Ancak kıymeti bilinmedi. Bu ülkede ölmeden önce hangi kıymetin kıymeti bilindi ki?
Her dönemde muhalif kişiliğiyle tanınmıştı. Resmi twiter hesabında “Senarist oyuncu yönetmen kovulma garantili tv programcısı” diye yazıyordu. Ciddi ve anlamlı bir mizah yapıyordu. Felsefi derinliği vardı. Özellikle politikacılarda gözlemlediği tutarsızlıkları, çelişkileri ve gayri samimi halleri bir kültür ve sanat adamı olarak zekice ve dahiyane bir tarzda mizah konusu yapıyor, toplumun dikkatini bu yöne çekiyordu.
Dolayısıyla hayatı boyunca erk sahibi politikacıların husumetine, siyasal ve ekonomik olarak orantısız gücüne maruz kalmıştı. Kovulma garantiliydi yani! 90’lı yıllardan itibaren iktidarın gadrine uğramak istemeyen sermaye sahipleri onu işten kovmak zorunda kalıyordu! Hep aynı sonla karşılaştı ve Kapitalist dünyanın meşrulaştırdığı zulmün hedefi oldu. Zihnen zincirli değildi ama halka ulaşacağı vasıtaları bağlamışlardı. Ancak çağ (Youtube) önüne bambaşka bir kapı açtı ve sanıyorum, vasıtalarını trafikten men eden zulmün zincirlerini böyle kırdı.
Son zamanlarda müstakil çalışıyor, skeçlerini tek başına yapıyor ve youtubeden yayınlıyordu. Kendisini hemen hemen günlük takip eder orijinal bulduğum politik mizahın güzel örneği skeçlerini yakın arkadaşlarıma muhakkak gönderirdim. Ancak sosyal medyamdan paylaşmazdım. Zira bu platformu genelde eğitim amacıyla kullanma arzum, troller nedeniyle sosyal medyanın bir anda çirkefe dönüşme potansiyeli taşıması, insanlarımızın mizah konusundaki ideolojik önyargılarına dayanan seviyesiz tepkileri beni korkuttu. Daha doğrusu bunlarla uğraşmak zorunda kalmak zaman israfıydı. Göze alamadım.
Turgay Yıldız’ın Cesareti
Onun bir özelliği de politik mizah yapmak konusundaki cesaretiydi. Korkmuyor musunuz sorusuna elbette korkuyorum ama onurumu ve insanlığımı kaybetmekten daha fazla korkuyorum diyordu! Korku insani ve hayati, koruyan kollayan bir duyguydu! Bu duygusuna yenilenleri incitmemek amacıyla tevazu gösteriyor, insanlık onurunun korkunun çok üstünde bir değer olduğunu anlatmaya çalışıyordu.
Vefatından sonra “Turgay Yıldız o skeci anlatırken göz yaşlarını tutamadı” https://www.youtube.com/watch?v=9Gyxx75lS8g başlığı altında youtubede yayınlanan röportajını tekrar hüzünle izledim. Politik mizaha tahammülsüzlükte Özal ve Demirel dönemlerinden çok gerilere düştüğümüzü fark etmek bir kez daha içimi acıttı. Onu tanımanız için Yıldız’ın “altı boş bir güldürü anlayışı var” başlıklı röportajının da izlenmesini tavsiye ederim. https://www.youtube.com/watch?v=DuQ78PE9td8&t=998s
Rahmetli Yıldız’ın en çok eleştirdiklerinden ve mizaha konu yaptıklarından biri olan Sağlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca’nın “Bir süredir kalp rahatsızlığı olan tiyatro sanatçısı Turgay Yıldız’ı kaybettik. Hastamızın tedavisi son olarak Ankara Şehir Hastanesinin yoğun bakım biriminde devam ediyordu. Kendisine Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine başsağlığı diliyorum” şeklindeki taziyesi geleceğe dair umutlarımı yeşertti. Sayın Sağlık Bakanı ve benzeri iyi niyetli siyasetçiler, siyaseti bırakıp köşelerine çekildiklerinde, Yıldız’ın kendilerine dair skeçlerini tekrar izlemeliler. İnanıyorum ki o zaman geldiğinde, onun kıymetini daha da iyi anlayacak ve takdir edecekler.
Mizah ve Değerler Eğitimi
Mizah çok geniş bir edebi alandır. Hakkında çok şey söylenebilir ve çeşitli açılardan incelenebilir. Ancak politik mizah, mizahın belki de en çok ilgi çeken alanıdır ve kabul etmek gerekir ki, zeki insanların harcıdır. Dahası mizah, özellikle politik mizah, çok iyi bir değerler eğitimi aracıdır. Politik evrenin ikircikli yapısını, çelişkilerini, ahlaki ilkeleri yerle bir eden çok yüzlü yapısını, oportünistliğini, riyakarlığını, münafıklığını deşifre eder. Yanlışları mizah yoluyla ortaya koymak çoğu zaman doğru istikameti gösterir. Her zaman demiyor, çoğu zaman diyorum! Zira ideolojiler mezarlığında dolaşan bazı ilkel beyinler yanlışları eleştirirken, toplumları başka tür defolara ve/veya ütopyalara sürüklemekte beis görmezler. Bunu elbette ideolojilerinin müminleri sıfatıyla iyi niyetle yaparlar. Bu nedenle mizahın ahlakı ve bilgi temeli olmalıdır. Evrensel doğruların üzerine oturmalıdır. Ahlakı olmayan mizahın vicdanı da olmaz.
Kanaatime göre rahmetli Turgay Yıldız ahlakı ve vicdanı olan politik bir mizah ustasıydı. Mizahını saldırı amacıyla hiç kullanmadı. Daima insaniyet ve makuliyet sınırlarında kaldı. O’nun “altı boş bir güldürü anlayışı var”tespitiyle dile getirdiği bohem mizaha hiç tevessül ve tenezzül etmedi. Asaletine ve insaniyetine haram karıştırmadı. Halbuki isteseydi Bohemistan Ülkesinde “Bohem Mizahın” kralını yapar ve paraya para demezdi!
Sonuç olarak bu bayramda kültür ve sanat dünyası önemli bir değerini genç denilecek bir yaşta kaybetti. Çok üzgünüm. Ancak, öldükten sonra eserleriyle yaşayacaklardan olması tesellimiz. O’nun beni güldüren, güldürürken düşündüren skeçlerinden bazılarını aşağıda sunuyorum.
Bu dünyadan bir Turgay Yıldız geçti. Hoş sedalar bıraktı. O’na Allah’tan rahmet ve kederli ailesine sabırlar diliyorum.
Aşkın Bitmesi Boşanmak İçin Yeterli Sebep Değil…https://www.youtube.com/watch?v=W6K4DnEIfbQ
Kılıçdar Sen Çok Yaşa Sıfır İskambil Lazım Dağa Taşa! https://www.youtube.com/watch?v=rBWh_gTQx-M
Badegan tarikatı https://www.youtube.com/watch?v=2RBQDEC7dYg
Alçaki şeyhi https://www.youtube.com/watch?v=44BorysHmGI
Fakirler Allah’a yakındır https://www.youtube.com/watch?v=TDJgo6hUr4E
Rektör Ataması Nasıl Olacak? https://www.youtube.com/watch?v=jJeeHOERzPU
Fetöskopik Fentezi https://www.youtube.com/watch?v=FtFbZe-m13Q
Yeni Sandık Kararları https://www.youtube.com/watch?v=NtScxSUpCXo
Evinizdeki Altınları Getirin https://www.youtube.com/watch?v=FGchXus4zio
Berat Abi Ciddi misin? https://www.youtube.com/watch?v=eabOkAlMW6E
Bir Fetöcünün Fetöcü Olmadığını Nasıl Anlarsınız! https://www.youtube.com/watch?v=fzpZPFu0Yx8
Selamın Aleyküm Paramount Otel mi? https://www.youtube.com/watch?v=wAe3uZZ-4Cs&t=17s
Cennete Bir İki https://www.youtube.com/watch?v=-p5x6XHISzM
Hasta Yatağında Öpülür https://www.youtube.com/watch?v=_QEpSMVqo-M
İmam Cemaat İlişkisi https://www.youtube.com/watch?v=mPiXRDNjSwE
Irıza’dan Mafya Olur mu? https://www.youtube.com/watch?v=WkDhca55NsE